JavaScript Operatörleri ile Matematiksel İşlemler 🔢
Bu rehber, JavaScript’teki temel matematiksel işlemleri ve bunlar için kullanılan operatörleri öğretir.
Aritmetik, atama ve işlem önceliği kurallarını öğrenerek, hem hesaplama hem de mantıksal işlemleri doğru şekilde yönetebileceksiniz.
🎯 Bu Rehberde Öğrenecekleriniz
- Aritmetik operatörlerin (
+,-,*,/,%,**) kullanımı - Atama ve bileşik atama işlemleri (
=,+=,-=,*=vb.) - Artırma ve azaltma operatörleri (
++,--) - İşlem önceliği kuralları ve parantez etkisi
- Gerçek senaryolarda örnek kullanım
1️⃣ JavaScript’te Sayılar ve Operatörler
JavaScript’te tek bir sayı veri türü vardır: Number.
Yani tam sayılar (10) ve ondalıklı sayılar (3.14) aynı tiptedir.
Matematiksel operatörler, iki değeri işler ve bir sonuç döndürür.
İşte JavaScript’teki en yaygın operatörlerin özeti 👇
| Operatör | Söz Dizimi | Açıklama |
|---|---|---|
| + | x + y | Toplama |
| - | x - y | Çıkarma |
| * | x * y | Çarpma |
| / | x / y | Bölme |
| % | x % y | Kalan (modül) |
| ** | x ** y | Üs alma |
| ++ | x++ | 1 artırma |
| -- | x-- | 1 azaltma |
2️⃣ Toplama ve Çıkarma (+ / -)
let x = 10;
let y = 5;
console.log(x + y); // 15
console.log(x - y); // 5
- hem toplama hem de metin birleştirme için kullanılabilir. Eğer bir operand string ise, sonuç birleştirilmiş dize olur.
let sonuc = 5 + "5";
console.log(sonuc); // "55"
3️⃣ Çarpma ve Bölme (* /)
let fiyat = 100;
let vergi = 0.18;
let toplam = fiyat + (fiyat * vergi);
console.log(toplam); // 118
let x = 20;
let y = 4;
console.log(x / y); // 5
Bu operatörler genellikle fiyat, süre, oran hesaplamalarında kullanılır.
4️⃣ Modül, Üs Alma ve Artırma/Azaltma
🔹 Modül (%)
console.log(10 % 3); // 1
10’un 3’e bölümünden kalan 1’dir. Genellikle tek/çift kontrolü için kullanılır:
const ciftMi = x => x % 2 === 0;
console.log(ciftMi(12)); // true
🔹 Üs Alma (**)
console.log(5 ** 3); // 125
console.log(Math.pow(5, 3)); // 125
🔹 Artırma ve Azaltma
let a = 5;
console.log(++a); // 6 (ön artırma)
console.log(a++); // 6 (sonra artırır)
++ ve -- yalnızca değişkenlerde kullanılabilir.
5️⃣ Atama ve Bileşik Atama Operatörleri
let puan = 10;
puan += 5; // 15
puan *= 2; // 30
puan -= 10; // 20
Operatör Anlamı Eşdeğer = Atama x = 5 += Topla ve ata x = x + 5 -= Çıkar ve ata x = x - 2 *= Çarp ve ata x = x * 3 /= Böl ve ata x = x / 4 %= Kalanı ata x = x % 3 **= Üs al ve ata x = x ** 2
6️⃣ İşlem Önceliği (Operator Precedence)
Bazı operatörler diğerlerinden önce çalışır. Tıpkı matematikte olduğu gibi, JavaScript de bu sırayı izler.
console.log(10 + 3 * 5); // 25
console.log((10 + 3) * 5); // 65
Öncelik Operatör Açıklama 1️⃣ () Parantez (her zaman önce) 2️⃣ ++, -- Artırma/Azaltma 3️⃣ ** Üs alma 4️⃣ *, /, % Çarpma / Bölme / Kalan 5️⃣ +, - Toplama / Çıkarma
Parantezleri kullanarak işlem sırasını kontrol etmek hem güvenli hem okunaklıdır.
💬 Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Modül (%) ne işe yarar?
Bir sayının bölme işleminden kalanını verir. Çift/tek kontrolü, döngüsel işlemler gibi durumlarda kullanılır.
- x++ ile ++x farkı nedir?
x++ önce mevcut değeri kullanır, sonra artırır. ++x önce artırır, sonra değeri döndürür.
- 1 + "1" neden "11" döndürür?
JavaScript dinamik tipli bir dildir. Bir operand string olduğunda, diğerini de string’e çevirip birleştirir.
- İşlem önceliğini hatırlayamıyorum, ne yapmalıyım?
Daima parantez kullan! Parantez (()) her zaman en yüksek önceliğe sahiptir.
🏁 Sonuç
JavaScript operatörleri, tüm uygulamaların temel yapı taşlarındandır. Aritmetik ve atama operatörlerini doğru kullandığınızda kodlarınız daha tutarlı, hatasız ve okunabilir olur.
Bu yapıları kullanarak oluşturduğunuz dinamik projeleri 🚀 Rabisu Bulut Platformu üzerinde yüksek performansla test edebilirsiniz.